Công nghệ Deepfake, với khả năng tạo ra các video giả mạo bằng cách sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), đã trở thành một chủ đề nóng bỏng trong những năm gần đây. Không chỉ gây ra những lo ngại về an ninh và đạo đức, Deepfake còn mở ra nhiều cơ hội sáng tạo trong lĩnh vực phát sóng trực tiếp (livestream).
Trong bài viết này, FASTTECH 247 sẽ cùng nhau khám phá cách Deepfake đang định hình tương lai của livestream và những tác động tiềm tàng của nó.
Deepfake là gì?
Thuật ngữ công nghệ “Deepfake” là sự kết hợp của hai cụm từ đầy đủ gồm “deep learning” (thuật toán học sâu) và “fake” (giả mạo). Công nghệ này được phát triển dựa trên nền tảng machine learning sử dụng mã nguồn mở của ông lớn Google. Nó có khả năng ghép khuôn mặt của một người lên cơ thể của người khác hoặc thay đổi giọng nói, tạo ra các video giả mạo với độ chân thực cao.
Deepfake sẽ thực hiện quét video và ảnh chân dung của một người dùng cụ thể. Sau đó hợp nhất với video riêng biệt nhờ tính năng AI thông minh và thay thế các chi tiết nhận dạng cơ bản có trên gương mặt như mắt, miệng, mũi với tốc độ chuyển động của gương mặt, và âm thanh giọng nói gần như thật.
Càng có nhiều dữ liệu hình ảnh gốc thì tính năng AI thông minh càng có nhiều dữ liệu để có thể tự động học hỏi. Deepfake có thể sử dụng khuôn mặt của người này áp sang người khác trong video với độ chân thực đáng để bạn phải ngạc nhiên.
Hiện nay công nghệ Deepfake đang trở thành mối nguy hại, khi chúng đang trở thành “bóng ma” trong thế giới kết nối mạng Internet, khi chúng thường xuyên được dùng để lừa đảo.
Ứng dụng của Deepfake trong livestream
Giải trí và sáng tạo nội dung
Một trong những ứng dụng nổi bật của Deepfake là khả năng tạo ra các nhân vật ảo. Nhờ vào công nghệ này, người phát sóng có thể biến hóa thành các nhân vật hoàn toàn khác, từ các nhân vật lịch sử, siêu anh hùng, đến những người nổi tiếng mà khán giả yêu thích. Điều này không chỉ tăng tính sáng tạo mà còn giúp nội dung trở nên hấp dẫn và lôi cuốn hơn.
Như thời gian gần đây, các nền tảng thương mại điện tử ở Trung Quốc đã ứng dụng công nghệ này vào việc phát sóng livestream. Khi công nghệ AI, Deepfake… hỗ trợ tạo ảnh đại diện, giọng nói và chuyển động thực tế ngày càng tiên tiến và có giá rẻ hơn, bạn sẽ thấy những người ảo livestream bán hàng xuất hiện thường xuyên hơn. Những người dẫn ảo này không những có thể dẫn dắt livestream, trả lời những câu hỏi thường gặp, mà còn có thể nói liên tục không ngừng nghỉ 24/7 mà không đòi hỏi gì.
Ngoài ra, Deepfake cũng được sử dụng để tạo ra các tình huống hài hước và giải trí trong livestream. Bằng cách thay đổi khuôn mặt và giọng nói, người sáng tạo nội dung có thể tạo ra các kịch bản vui nhộn, châm biếm hoặc thậm chí là parody những tình huống nổi tiếng. Điều này có thể tạo ra những khoảnh khắc giải trí thú vị và dễ dàng lan truyền trên mạng xã hội, giúp tăng cường sự tương tác và thu hút thêm khán giả.
Bên cạnh các ứng dụng kể trên, Deepfake còn cho phép người sáng tạo nội dung khám phá các khía cạnh đa dạng khác trong nghệ thuật kể chuyện. Từ việc tái hiện các tác phẩm văn học kinh điển đến sáng tạo các nội dung khoa học viễn tưởng, khả năng của Deepfake gần như vô hạn. Nó cho phép mở rộng biên giới của trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo, từ đó mang đến cho khán giả những trải nghiệm mới mẻ và độc đáo.
Tăng cường bảo mật và riêng tư
Công nghệ Deepfake không chỉ được biết đến với khả năng tạo ra các nội dung giải trí và sáng tạo độc đáo mà còn có tiềm năng ứng dụng mạnh mẽ trong việc tăng cường bảo mật và bảo vệ quyền riêng tư cho người dùng. Trong bối cảnh mà các thông tin cá nhân và quyền riêng tư ngày càng trở nên quan trọng, Deepfake có thể đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ danh tính của người phát sóng và người dùng trong các môi trường livestream.
Trong một số trường hợp, người phát sóng có thể cần giữ bí mật danh tính của mình để bảo vệ an toàn cá nhân hoặc tránh các vấn đề về an ninh. Ví dụ, các nhà hoạt động xã hội, nhà báo, hoặc những người làm việc trong các khu vực nhạy cảm có thể muốn giữ kín thông tin cá nhân của họ khi chia sẻ thông tin hoặc tương tác với công chúng qua livestream. Deepfake có thể được sử dụng để tạo ra một khuôn mặt và giọng nói giả, giúp bảo vệ danh tính thật sự của họ.
Việc sử dụng một khuôn mặt giả có thể giúp người phát sóng tránh bị nhận diện, từ đó giảm thiểu nguy cơ bị theo dõi, quấy rối, hoặc trả thù. Đồng thời, điều này cũng giúp bảo vệ sự riêng tư của người phát sóng, cho phép họ tiếp tục công việc mà không lo lắng về việc bị lộ danh tính.
Có nhiều trường hợp, khi người dùng tham gia vào các buổi livestream, họ có thể không muốn tiết lộ thông tin cá nhân như khuôn mặt hoặc giọng nói. Deepfake có thể cung cấp một lớp bảo vệ bằng cách tạo ra các đại diện ảo của người dùng, giúp họ tương tác mà không cần phải công khai danh tính thật.
Ngoài ra, công nghệ Deepfake có thể được sử dụng trong môi trường doanh nghiệp để bảo vệ thông tin nhạy cảm. Các công ty có thể sử dụng Deepfake để bảo vệ danh tính của các nhân viên trong các buổi thuyết trình hoặc hội nghị trực tuyến, nơi mà việc bảo mật thông tin là cực kỳ quan trọng.
Ví dụ, trong một buổi giới thiệu sản phẩm mới hoặc trong các cuộc thảo luận chiến lược, việc sử dụng Deepfake có thể ngăn chặn việc rò rỉ thông tin nhạy cảm bằng cách đảm bảo rằng chỉ các đối tượng được xác thực mới có thể truy cập thông tin thật. Điều này cũng có thể ngăn chặn các cuộc tấn công bằng cách giả mạo danh tính của các lãnh đạo doanh nghiệp.
Ứng dụng trong giáo dục và đào tạo
Deepfake có thể được sử dụng để tạo ra các giảng viên ảo, cho phép học sinh và sinh viên học từ những “chuyên gia” không tồn tại trong thực tế. Ví dụ, các nhà giáo dục có thể sử dụng Deepfake để tái hiện các nhân vật lịch sử, nhà khoa học nổi tiếng, hoặc các chuyên gia trong một lĩnh vực cụ thể, từ đó mang đến các bài giảng mang tính chân thực và trực quan.
Chẳng hạn, một bài giảng về lịch sử có thể được minh họa bằng hình ảnh và giọng nói của những nhân vật như Julius Caesar, Leonardo da Vinci, hoặc Albert Einstein, giúp học sinh cảm nhận sâu sắc hơn về những câu chuyện lịch sử và các khái niệm khoa học. Điều này không chỉ làm cho bài giảng trở nên thú vị hơn mà còn giúp tăng cường sự hiểu biết và ghi nhớ của học sinh.
Deepfake cũng có thể được sử dụng để tạo ra các tình huống mô phỏng, giúp học sinh và sinh viên rèn luyện kỹ năng mềm và xử lý các tình huống trong môi trường an toàn. Ví dụ, trong các khóa đào tạo kỹ năng giao tiếp hoặc lãnh đạo, công nghệ này có thể tái hiện các cuộc họp ảo với những người tham gia giả lập, giúp học viên thực hành phản ứng và giải quyết các vấn đề trong thời gian thực.
Điều này đặc biệt hữu ích trong các chương trình đào tạo y tế, quân sự, và dịch vụ công, nơi mà học viên có thể phải đối mặt với các tình huống căng thẳng và đòi hỏi sự phản ứng nhanh chóng. Deepfake cho phép mô phỏng các kịch bản phức tạp với các đối tượng ảo, từ đó học viên có thể học cách đối phó với các tình huống khó khăn mà không gặp nguy cơ thực tế.
Thách thức và rủi ro của Deepfake trong livestream
Lạm dụng và thông tin sai lệch
Một trong những rủi ro lớn nhất của Deepfake là khả năng tạo ra các video giả mạo, trong đó một cá nhân hoặc tổ chức có thể bị biến tướng theo cách không đúng với thực tế. Điều này có thể được sử dụng để thực hiện các hành vi lừa đảo, chẳng hạn như tạo video giả mạo của một người nổi tiếng hay lãnh đạo doanh nghiệp để truyền tải những thông tin không đúng, yêu cầu chuyển tiền, hoặc các hành vi khác nhằm trục lợi.
Trong thời gian gần đây, có rất nhiều kẻ xấu đã lợi dụng công nghệ Deepfake để mạo danh thành các cán bộ nhà nước, công an để lừa đảo hòng ăn cắp thông tin cá nhân và chiếm đoạt tài sản của người dân. Với mức độ chân thực khó tin do công nghệ này đem lại, nhiều người dân đã mắc lừa và thiệt hại lớn về tài chính.
Việc sử dụng Deepfake để tạo ra các nội dung giả mạo có thể gây hiểu lầm lớn cho công chúng, đặc biệt khi những video này được phát tán rộng rãi trên các mạng xã hội và phương tiện truyền thông. Khi một video Deepfake lan truyền mạnh mẽ, người xem có thể dễ dàng bị thuyết phục bởi tính chân thực của nó và tin vào những thông tin sai lệch được truyền tải.
Điều này không chỉ gây hại cho cá nhân bị ảnh hưởng mà còn làm mất uy tín của các cơ quan truyền thông nếu họ vô tình phát tán những nội dung Deepfake mà không xác minh tính chính xác. Hậu quả là, niềm tin của công chúng vào các nguồn thông tin chính thống có thể bị suy giảm, dẫn đến một môi trường thông tin đầy rẫy những nghi ngờ và khó kiểm chứng.
Vấn đề đạo đức và pháp lý
Một trong những vấn đề đạo đức quan trọng liên quan đến Deepfake là quyền riêng tư và sự đồng thuận. Công nghệ này có thể tạo ra hình ảnh và giọng nói của một người mà không cần sự đồng ý của họ, điều này có thể dẫn đến việc vi phạm quyền riêng tư nghiêm trọng. Ví dụ, một người có thể bị “đóng giả” trong các video mà họ không hề biết hoặc cho phép, điều này không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tổn hại danh tiếng và cuộc sống cá nhân của họ.
Xem thêm: Cookies: Công Cụ Hữu Ích hay Mối Đe Dọa Đối Với Quyền Riêng Tư?
Việc tạo ra các nội dung Deepfake mà không có sự đồng thuận của người bị ảnh hưởng không chỉ là vấn đề đạo đức mà còn có thể vi phạm pháp luật. Nhiều quốc gia đã bắt đầu xem xét và áp dụng các quy định pháp lý nhằm bảo vệ quyền riêng tư của cá nhân trong bối cảnh công nghệ này phát triển. Cụ thể, hành vi tạo và phát tán các nội dung Deepfake mà không có sự đồng ý của các bên liên quan có thể bị coi là vi phạm quyền cá nhân và bị xử lý theo pháp luật.
Tuy nhiên, việc xác định trách nhiệm pháp lý trong các trường hợp lạm dụng Deepfake cũng là một vấn đề phức tạp. Khi các nội dung giả mạo được tạo ra và lan truyền, câu hỏi đặt ra là ai sẽ chịu trách nhiệm: người tạo ra Deepfake, người phát tán nó, hay các nền tảng cung cấp dịch vụ? Vấn đề này càng trở nên phức tạp khi các công cụ tạo Deepfake ngày càng dễ tiếp cận và sử dụng.
Câu chuyện sử dụng Deepfake không chỉ phụ thuộc vào các quy định pháp luật mà còn đòi hỏi các tiêu chuẩn đạo đức trong cộng đồng công nghệ và xã hội nói chung. Các nhà phát triển và người dùng công nghệ này cần nhận thức rõ về những hậu quả tiềm tàng và hành xử có trách nhiệm. Việc tạo ra các bộ quy tắc đạo đức và các hướng dẫn sử dụng có thể giúp giảm thiểu các nguy cơ lạm dụng và khuyến khích sử dụng công nghệ một cách có đạo đức.
Tương lai của Deepfake trong livestream
Trong tương lai, công nghệ Deepfake sẽ ngày càng trở nên phổ biến và tinh vi hơn, từ đó tạo ra những trải nghiệm tương tác sống động và chân thực cho người xem. Các nền tảng livestream có thể sử dụng Deepfake để tạo ra những nhân vật ảo có khả năng tương tác trực tiếp với khán giả, thậm chí là phản hồi theo thời gian thực dựa trên các bình luận và câu hỏi của người xem. Điều này không chỉ giúp nội dung trở nên hấp dẫn hơn mà còn mang lại cảm giác gần gũi, thân thiện hơn cho khán giả.
Deepfake cũng mở ra cơ hội lớn cho việc tùy chỉnh và cá nhân hóa nội dung livestream. Các thương hiệu và nhà sáng tạo nội dung có thể sử dụng công nghệ này để tạo ra các phiên bản video độc đáo, được cá nhân hóa cho từng nhóm đối tượng cụ thể. Chẳng hạn, một nghệ sĩ có thể tổ chức một buổi hòa nhạc trực tuyến, trong đó mỗi người xem có thể thấy nghệ sĩ biểu diễn theo phong cách mà họ yêu thích nhất, dựa trên thông tin cá nhân hoặc lịch sử xem của họ.
Để đảm bảo rằng Deepfake được sử dụng một cách bền vững và có trách nhiệm, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa các nhà lập pháp, các nền tảng công nghệ, và cộng đồng người dùng. Việc xây dựng một khuôn khổ pháp lý và đạo đức rõ ràng, cùng với các công cụ công nghệ tiên tiến để kiểm soát và ngăn chặn lạm dụng, là cần thiết để đảm bảo rằng công nghệ này mang lại lợi ích mà không gây hại.
Kết luận
Deepfake trong livestream là một công nghệ đầy tiềm năng, nhưng cũng mang theo nhiều rủi ro và thách thức. Để tận dụng được những lợi ích mà công nghệ này mang lại, chúng ta cần phải có những quy định và biện pháp kiểm soát phù hợp. Với sự phát triển không ngừng của công nghệ, Deepfake sẽ tiếp tục thay đổi cách chúng ta tạo ra và tiêu thụ nội dung trực tuyến, mở ra những cơ hội mới cho sáng tạo và giải trí.
Liên hệ FASTTECH 247:
- Đường dây nóng: 08.666.02302
- FanPage: FASTTECH 24/07
- Tiktok: FASTTECH 24/07