Thương mại di động (Mobile Commerce) nói riêng và thương mại điện tử nói chung đang trở thành một xu hướng phát triển tất yếu trong thời đại kỹ thuật số. Với sự phát triển của công nghệ di động và sự gia tăng sử dụng smartphone, thương mại di động mang lại nhiều cơ hội và thách thức cho các doanh nghiệp.
Trong bài viết này, FASTTECH 247 sẽ cùng bạn khám phá khái niệm thương mại di động, các lợi ích mà nó mang lại và những thách thức mà các doanh nghiệp phải đối mặt với sự xuất hiện và phát triển không ngừng nghỉ của nó.
Thương mại di động là gì?
Khái niệm
Thương mại di động, hay M-commerce, là việc mua bán hàng hóa và dịch vụ thông qua các thiết bị di động như điện thoại thông minh và máy tính bảng. Khác với thương mại điện tử truyền thống (E-commerce), thương mại di động cho phép người dùng thực hiện các giao dịch mọi lúc, mọi nơi chỉ với một chiếc điện thoại kết nối internet.
Sự phát triển của thương mại di động tại Việt Nam
Theo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), những năm gần đây, Việt Nam chứng kiến sự tăng trưởng nhanh chóng của người dùng di động và được đánh giá là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng người dùng điện thoại thông minh nhanh nhất thế giới. Theo báo cáo của We Are Social và Hootsuite, đến năm 2023, Việt Nam có hơn 70 triệu người dùng điện thoại thông minh, chiếm khoảng 70% dân số. Sự phổ biến của internet di động, với các gói cước 3G, 4G và sắp tới là 5G, đã thúc đẩy việc sử dụng các ứng dụng mua sắm trực tuyến trên di động.
Ngày càng nhiều Doanh nghiệp triển khai các ứng dụng thương mại điện tử để phục vụ hoạt động mua sắm của người dùng. Các nền tảng thương mại điện tử lớn như Shopee, Lazada, Tiki và Tiktok đã đầu tư mạnh mẽ vào việc phát triển ứng dụng di động, với giao diện thân thiện và nhiều tính năng tiện lợi. Các ứng dụng này cho phép người dùng tìm kiếm sản phẩm, so sánh giá cả, đọc đánh giá và thực hiện giao dịch một cách dễ dàng chỉ với vài thao tác trên điện thoại.
Xem thêm: Livestream Marketing: Lợi ích cho thương mại điện tử
Tại Việt Nam, thương mại di động mở ra cơ hội tiếp cận một lượng lớn khách hàng tiềm năng từ các kênh mạng xã hội, đặc biệt là giới trẻ – nhóm đối tượng có tỉ lệ sử dụng điện thoại thông minh và internet di động cao. Điều này giúp các doanh nghiệp có được tệp khách hàng hiệu quả và tiết kiệm chi phí.
Các công nghệ và tính năng mới của thiết bị di động ngày càng được nâng cấp giúp nâng cao trải nghiệm mua sắm di động, tạo ra những cơ hội mới cho các doanh nghiệp. Các tính năng như tìm kiếm bằng hình ảnh, mua sắm trực tiếp qua livestream, và thanh toán di động (mobile payment) mang lại rất nhiều tiện lợi.
Bên cạnh đó, trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) cũng được sử dụng để cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm, đưa ra các gợi ý sản phẩm phù hợp với sở thích và hành vi của người tiêu dùng. Đây đều là những yếu tố quan trọng trong việc thu hút và giữ chân khách hàng, đồng thời tăng cường lòng trung thành với thương hiệu.
Sự phát triển của thương mại di động không chỉ mang lại lợi ích cho các doanh nghiệp mà còn đóng góp vào sự phát triển của kinh tế số tại Việt Nam. Thương mại di động tạo ra nhiều cơ hội việc làm, thúc đẩy sự phát triển của các ngành công nghiệp phụ trợ và góp phần hiện đại hóa nền kinh tế.
Lợi ích của thương mại di động
Tiện lợi cho người dùng
Thương mại di động mang lại sự tiện lợi vượt trội cho người dùng, một yếu tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển của xu hướng này.
Nhờ sự có mặt của M-commerce, người dùng có thể mua sắm bất kỳ lúc nào, dù đang ở nhà, văn phòng hay đang di chuyển. Điều này phá vỡ giới hạn của các cửa hàng vật lý và cả các trang web thương mại điện tử truyền thống mà thường yêu cầu người dùng sử dụng máy tính. Chỉ cần vài thao tác trên điện thoại, người dùng có thể duyệt, chọn và mua sản phẩm mà không cần phải di chuyển đến cửa hàng.
Nhiều doanh nghiệp phát triển các ứng dụng di động riêng biệt, tối ưu hóa cho trải nghiệm người dùng. Các ứng dụng này thường có giao diện thân thiện, dễ sử dụng, giúp người dùng tìm kiếm và mua sắm sản phẩm một cách dễ dàng. Bên cạnh đó, thương mại di động cũng hỗ trợ nhiều phương thức thanh toán tiện lợi như thẻ tín dụng, ví điện tử (e-wallet) và thậm chí là các phương thức thanh toán qua mã QR. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và đơn giản hóa quá trình thanh toán.
Các ứng dụng di động thường tích hợp tính năng thông báo đẩy, giúp người dùng nhận thông tin về các chương trình khuyến mãi, giảm giá hoặc các sản phẩm mới một cách nhanh chóng và kịp thời. Hơn thế nữa, người dùng có thể dễ dàng theo dõi tình trạng đơn hàng, từ lúc đặt hàng cho đến khi giao hàng, thông qua các ứng dụng di động hoặc website di động.
Với sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của công nghệ di động, nhiều doanh nghiệp tích hợp chatbot hoặc dịch vụ hỗ trợ trực tuyến ngay trong các ứng dụng di động, giúp người dùng giải đáp thắc mắc và nhận được hỗ trợ kịp thời trong quá trình mua sắm. Ngoài ra, người dùng có thể dễ dàng xem đánh giá và nhận xét từ những khách hàng khác về sản phẩm ngay trên ứng dụng di động, giúp họ có quyết định mua sắm thông minh hơn.
Tăng doanh thu cho doanh nghiệp
Với sự phổ biến ngày càng cao của smartphone, số lượng người dùng di động ngày càng tăng. Từ đó tạo ra một lượng lớn khách hàng tiềm năng mà doanh nghiệp có thể tiếp cận thông qua các nền tảng di động. Nhờ đó mà doanh nghiệp có thể tiếp cận khách hàng trên toàn thế giới mà không bị giới hạn bởi khoảng cách địa lý. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp muốn mở rộng thị trường và phát triển kinh doanh quốc tế.
Các ứng dụng di động thường sử dụng các chiến lược tiếp thị để khuyến khích người dùng quay lại mua sắm thường xuyên, chẳng hạn như thông báo về các chương trình khuyến mãi, ưu đãi đặc biệt và giảm giá. Bên cạnh đó, với khả năng mua sắm mọi lúc, mọi nơi, người dùng có thể dễ dàng thực hiện các giao dịch mua hàng ngẫu nhiên, vì vậy điều đó có thể giúp tăng tần suất và số lượng giao dịch cho doanh nghiệp.
Hơn thế nữa, doanh nghiệp cũng có thêm nhiều cách để thu thập dữ liệu về hành vi và sở thích của người dùng hơn, từ đó tạo ra các chiến dịch quảng cáo được cá nhân hóa, giúp tăng hiệu quả tiếp cận và khả năng chuyển đổi khách hàng. Với tính năng định vị được cài đặt trên hầu hết các thiết bị di động và được cho phép tại đa số các app, thì doanh nghiệp có khả năng cung cấp các ưu đãi đặc biệt và quảng cáo nhắm đến người dùng ở một khu vực địa lý cụ thể, tăng khả năng thu hút khách hàng tại địa phương.
Ngày nay, với sự phát triển của công nghệ cùng các trình độ chuyên môn của đội ngũ nhân sự, các ứng dụng di động đang ngày càng được tối ưu hóa về giao diện cũng như tính năng, giúp cải thiện trải nghiệm của người dùng, việc mua sắm sản phẩm trở nên dễ dàng hơn, từ đó cải thiện tỷ lệ chuyển đổi.
Không dừng lại ở đó, các công cụ phân tích thường được tích hợp sẵn trong các ứng dụng di động sẽ cho phép doanh nghiệp thu thập và phân tích dữ liệu về hành vi mua sắm của người dùng, từ đó đưa ra các quyết định kinh doanh chính xác và tối ưu hóa chiến lược tiếp thị. Dựa trên dữ liệu thu thập được, doanh nghiệp có thể cải thiện giao diện và chức năng của ứng dụng di động, đảm bảo trải nghiệm mua sắm mượt mà và hấp dẫn hơn, từ đó tăng tỷ lệ giữ chân khách hàng và doanh thu.
Cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm
Cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm là một trong những lợi ích lớn nhất mà thương mại di động mang lại. Điều này giúp doanh nghiệp cung cấp các sản phẩm và dịch vụ phù hợp với sở thích và nhu cầu của từng khách hàng, từ đó tăng sự hài lòng và tỷ lệ chuyển đổi.
Thương mại di động cho phép doanh nghiệp thu thập dữ liệu về hành vi mua sắm của khách hàng, như các sản phẩm đã xem, sản phẩm đã mua, và thời gian dành cho mỗi loại sản phẩm. Dựa trên những thông tin này, hệ thống có thể đưa ra các đề xuất sản phẩm tương tự hoặc bổ sung mà khách hàng có thể quan tâm.
Đồng thời, các thuật toán học máy (machine learning) phân tích dữ liệu người dùng để đưa ra các đề xuất sản phẩm cá nhân hóa. Chẳng hạn, nếu một khách hàng thường xuyên mua mỹ phẩm, ứng dụng di động có thể gợi ý các sản phẩm mỹ phẩm mới hoặc các bộ sản phẩm đang khuyến mãi.
Ứng dụng di động có thể tích hợp các chương trình khách hàng thân thiết, cho phép người dùng tích điểm mỗi khi mua sắm. Điểm thưởng này có thể được quy đổi thành các phần thưởng hoặc giảm giá trong các lần mua sắm tiếp theo. Còn một cách khác mà các doanh nghiệp thường áp dụng là cho phép các khách hàng thân thiết có thể nhận được các ưu đãi đặc biệt, như quyền truy cập sớm vào các sản phẩm mới, giảm giá độc quyền hoặc các dịch vụ miễn phí.
Không chỉ như vậy, trang chủ của ứng dụng di động có thể được tùy biến để hiển thị các sản phẩm và danh mục mà khách hàng quan tâm nhất, dựa trên lịch sử mua sắm và các lượt tìm kiếm trước đó. Người dùng cũng có thể tạo và quản lý danh sách sản phẩm ưa thích. Dựa trên danh sách này, hệ thống có thể gợi ý các sản phẩm liên quan hoặc thông báo khi các sản phẩm trong danh sách đang được giảm giá.
Thách thức của thương mại di động
Bảo mật thông tin
Bảo mật thông tin là một yếu tố cực kỳ quan trọng trong thương mại di động. Với sự gia tăng nhanh chóng của các giao dịch di động, việc bảo vệ thông tin cá nhân và dữ liệu giao dịch của khách hàng trở thành ưu tiên hàng đầu cho các doanh nghiệp.
Tuy nhiên, các mối đe dọa bảo mật thông tin vẫn luôn hiện hữu thường trực đến cả doanh nghiệp lẫn người dùng. Khi mà các hacker có thể tấn công vào hệ thống thương mại di động để đánh cắp thông tin cá nhân và dữ liệu tài chính của khách hàng. Các hình thức tấn công phổ biến bao gồm tấn công từ chối dịch vụ (DDoS), phishing, và malware.
Xem thêm: Bảo Mật Thông Tin Thanh Toán Khi Livestream: Hướng Dẫn Toàn Diện Để Mua Sắm An Toàn
Một mối đe dọa vô cùng phổ biến trong thời đại hiện nay, với sự nở rộ của các ứng dụng di động chính là rò rỉ dữ liệu. Rò rỉ dữ liệu xảy ra khi thông tin cá nhân của khách hàng bị tiết lộ một cách không mong muốn, có thể do lỗi của con người, phần mềm bị lỗi hoặc bị tấn công. Hàng loạt các vụ rò rỉ thông tin người dùng chấn động thế giới trong những năm gần đây. Như mới đầu năm nay, dữ liệu của 26 tỷ hồ sơ người dùng trên nhiều ứng dụng phổ biến như LinkedIn, Snapchat, Adobe, X (trước đây là Twitter), Weibo đã bị rò rỉ.
Ngoài ra, các hình thức lừa đảo và gian lận trong thương mại di động ngày càng tinh vi, bao gồm việc giả mạo ứng dụng, phishing, và lừa đảo thanh toán. Các hành vi lừa đảo đang ngày càng được thúc đẩy bởi sự phát triển của AI và công nghệ deep fake.
Cạnh tranh khốc liệt
Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và sự gia tăng số lượng người dùng di động đã tạo ra một thị trường sôi động và cạnh tranh gay gắt. Nhận thức được tiềm năng của lĩnh vực này, các tập đoàn lớn và các doanh nghiệp nhỏ đều có bước đi đầu tư mạnh mẽ vào thương mại di động. Các công ty lớn như Amazon, Alibaba, và eBay đã có nền tảng vững chắc và tiềm lực tài chính mạnh mẽ, trong khi các doanh nghiệp nhỏ và startup cũng không ngừng tìm kiếm cơ hội để chiếm lĩnh thị phần.
Để cạnh tranh, các doanh nghiệp phải liên tục cải tiến công nghệ và tối ưu hóa ứng dụng di động của mình. Điều này bao gồm việc tích hợp các tính năng mới, cải thiện hiệu suất và đảm bảo trải nghiệm người dùng mượt mà. Ngoài ra, để thu hút khách hàng, các doanh nghiệp cần cung cấp một danh mục sản phẩm và dịch vụ đa dạng, đáp ứng nhu cầu và sở thích của từng đối tượng khách hàng. Sự đa dạng này không chỉ giúp tăng cơ hội bán hàng mà còn giúp doanh nghiệp trở nên khác biệt so với đối thủ.
Kết luận
Thương mại di động mang lại nhiều cơ hội phát triển nhưng cũng không ít thách thức cho các doanh nghiệp. Việc hiểu rõ và nắm bắt các lợi ích cũng như thách thức của M-commerce sẽ giúp các doanh nghiệp xây dựng chiến lược kinh doanh hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của người dùng và vươn lên trong thị trường cạnh tranh khốc liệt hiện nay.
Liên hệ FASTTECH 247:
- Đường dây nóng: 08.666.02302
- FanPage: FASTTECH 24/07
- Tiktok: FASTTECH 24/07